Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế, những công việc liên quan đến thái dương năng ở Mỹ và một số quốc gia khác đang gia tăng nhanh. Năng lượng tái tạo đang trở thành xu hướng mới, và sẽ là một phần quan trọng của nền kinh tế thế giới.
Năng lượng tái tạo là xu hướng mới
Báo cáo của Cơ quan Năng lượng Tái tạo Quốc tế (IRENA) mới công bố cho biết, những công việc liên quan đến thái dương năng ở Mỹ và một số quốc gia đang gia tăng nhanh. Theo đó, tại Mỹ, tính đến tháng 11/2016, Ngành Công nghiệp Năng lượng Mặt trời của Mỹ đã sử dụng 260.077 công nhân, tăng 24,5% so với năm 2015, với tốc độ tăng trưởng nhanh gấp 17 lần so với toàn bộ nền Kinh tế Mỹ. Trong đó, có đến 241.900 công việc về quang điện mặt trời; 13.000 công việc trong lĩnh vực sưởi ấm và làm mát bằng thái dương năng và 5.200 công việc trong lĩnh vực hội tụ năng lượng mặt trời (CSP). Trong đó, hơn một nửa số công việc liên quan đến thái dương năng ở Mỹ đang trong quá trình triển khai; 15% trong sản xuất; 13% trong phát triển dự án; 12% trong bán hàng và phân phối; 6% trong các lĩnh vực khác, bao gồm cả nghiên cứu và phát triển.
Từ việc khai thác ánh sáng mặt trời thông qua hệ thống thái dương năng hoàn toàn miễn phí; Chi phí lao động và vật liệu được tập trung nhiều hơn. Và, khi chi phí cho nguyên vật liệu giảm dần, công nhân trong Ngành Năng lượng Mặt trời sẽ hưởng lợi. Lực lượng lao động trong ngành này cũng trở nên đa dạng hơn, với số lượng lao động nữ tăng từ 19% năm 2013 lên 28% trong năm 2016.
Đặc biệt lực lượng trong bán hàng và phân phối tăng tới 33,8%. Điều này có nghĩa là nhiều phụ nữ sẽ có việc làm trong Ngành Năng lượng Mặt trời hơn các Ngành Năng lượng truyền thống khác.
Tuy nhiên, các công việc liên quan đến thái dương năng hiện không phải là lĩnh vực duy nhất đang phát triển trong nền Kinh tế Mỹ. Bởi tại Mỹ, Công nghiệp Điện Gió cũng tạo ra khoảng 102.500 việc làm trong năm 2016 và hướng đến 147.000 việc làm vào năm 2020. Các công việc liên quan đến ethanol có giảm đi nhưng sản lượng lại tăng do năng suất lao động tăng lên; Hầu hết các công việc liên quan đến ethanol (khoảng 161.700 việc làm) là thuộc ngành nông nghiệp, với khoảng 35.000 lao động tham gia sản xuất ethanol. Trong năm 2016, sản lượng diesel sinh học tăng 23% tương ứng với số công việc liên quan đến nó cũng tăng 23% khoảng 61.100 việc làm, trong gần 80.000 tổng số việc làm trực tiếp và không trực tiếp sử dụng lao động trong sản xuất sinh khối rắn. Trong năm 2016 có khoảng 7.000 công việc liên quan đến khí sinh học ở Mỹ. Những công việc liên quan đến nhiên liệu hóa thạch đang dần biến mất do nguồn nhiên liệu này đang trở nên khan hiếm. Theo IRENA, công việc liên quan đến năng lượng tái tạo an toàn hơn, lành mạnh hơn và bền vững hơn so với nhiên liệu hóa thạch-Nên không chỉ lực lượng lao động mà cả hành tinh đều mong những công việc như thế. Theo đó, năng lượng tái tạo cũng đang trở thành xu hướng mới, và sẽ là một phần quan trọng của nền kinh tế thế giới.
Việt Nam đưa điện mặt trời vào cuộc sống
Tại Việt Nam, nếu trước đây, Năng lượng Mặt trời là nguồn năng lượng xa xỉ do suất đầu tư cao, thì hiện nay với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ, suất đầu tư điện mặt trời đã bắt đầu giảm, được nhiều gia đình, doanh nghiệp sử dụng hiệu quả. Trong đó, với công suất nhỏ, tiện dụng, điện mặt trời lắp trên mái nhà không chỉ giúp tiết kiệm chi phí, mà còn góp phần giảm áp lực về đầu tư nguồn điện, giảm ô nhiễm môi trường.
Theo tính toán, nếu một hộ gia đình lắp 12 tấm pin năng lượng mặt trời trên mái nhà, tổng công suất 3,6 kWp, hàng tháng tiết kiệm từ 1,2 – 1,4 triệu đồng tiền điện. Với suất đầu tư khoảng 16 triệu đồng/kWp, 5 năm sau gia đình sẽ hoàn vốn. Từ năm thứ 6 trở đi, sẽ thu lãi khoảng gần 20 triệu đồng/năm. Đặc biệt, pin năng lượng mặt trời có tuổi thọ rất cao, từ 20-25 năm. Nhưng không chỉ có vậy, điện mặt trời còn được lắp đặt ở nhiều công trình lớn như: Tòa nhà Liên hợp quốc tại Việt Nam; Trung tâm Hội nghị Quốc gia; Nhà làm việc của Bộ Công Thương,…
Tập đoàn Điện lực Việt Nam cho biết, từ khi đưa vào sử dụng hệ thống điện mặt trời lắp mái công suất 140 kWp ở tòa nhà văn phòng, trung bình mỗi tháng Công ty Điện lực Bà Rịa – Vũng Tàu tiết kiệm hơn 21 triệu đồng tiền điện. Theo Hội Điện lực Việt Nam, do chỉ sử dụng phần diện tích trên mái nhà nên ưu điểm điện mặt trời lắp mái là không chiếm dụng đất. Điện phát ra có thể sử dụng trực tiếp cho nhu cầu gia đình hoặc hòa vào điện lưới. Tại các tòa nhà văn phòng, khu chung cư, việc lắp đặt điện mặt trời trên mái đủ sức cấp điện cho hệ thống thang máy, điều hòa, nước nóng… từ đó mang lại hiệu quả kinh tế cao. Tuy nhiên, các hộ gia đình khi lắp đặt cần lưu ý vấn đề an toàn và cần có chuyên gia tư vấn, hỗ trợ để nguồn năng lượng mặt trời phát huy hiệu quả cao nhất.
Cần cơ chế khuyến khích
Tháng 4/2017, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 11/2017/QĐ-TTg về cơ chế khuyến khích phát triển các dự án điện mặt trời tại Việt Nam, với nhiều ưu đãi về thuế, giá bán điện mặt trời. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng, ngoài cơ chế, chính sách của Nhà nước, mỗi địa phương cần có cơ chế hỗ trợ riêng để thúc đẩy thị trường điện mặt trời. Hiện nay, rào cản đối với phát triển điện mặt trời vẫn là suất đầu tư cao hơn các nguồn năng lượng khác. Do đó, nếu có cơ chế hỗ trợ, khuyến khích phát triển như hỗ trợ về giá bán, hệ thống điện mặt trời lắp mái nối lưới sẽ có cơ hội phát triển mạnh hơn.
Bên cạnh đó, điện mặt trời tại Việt Nam thường có công suất phát cao nhất từ 9 giờ sáng đến 15 giờ chiều. Vì vậy, nếu quy định bán điện giờ cao điểm được tính giá cao; sử dụng điện vào giờ cao điểm phải trả giá cao thì các nguồn điện mặt trời sẽ có lợi nhiều hơn và thời gian thu hồi vốn cũng nhanh hơn. Theo Ông Huỳnh Kim Tước – Giám đốc Trung tâm Tiết kiệm năng lượng TP.HCM, muốn phát triển điện mặt trời, ngoài cơ chế giá, việc xây dựng chính sách tạo hành lang pháp lý cho phát triển năng lượng tái tạo, trong đó có điện mặt trời; chính sách tài chính và hỗ trợ vốn với lãi suất hợp lý sẽ hỗ trợ điện mặt trời phát triển nhanh./.
